CIWAN

Yazı: ALTAR BAYKAL

Arada telgrafı gelirdi. Üvey annem, canım teyzem (üvey anneme teyze derdim), içerikte kırık dökük birkaç cümle olan telgrafı gülümseyerek getirirdi.

Kimi zaman ben Van'a telefon "yazdırırdım". O zamanlar İstanbul'dan başka bir ile doğrudan telefon edilemezdi; ama "yıldırım hattı yazdırılır", 1-2 saat beklenirdi. "Normal" yazdırılırsa bağlanmazdı zaten. Birkaç kez yıldırım hattından konuştuk; ama öylesine kopukluklar oluyordu ki, buna konuşma denmezdi. Ben de sonunda aramaktan vazgeçtim. Bir süre sonra da onu unuttum.

Evet, unuttum.

Hayatıma daldım yeniden. Yaramazlık yapmaktan, heyecandan ve doruklarda yaşamaktan (ortalığı birbirine katmaktan) vaz geçemiyordum. İstanbul Üniversitesinden de ayrıldım. Sözde fotomodelliğe başladım. Bir ajansa kayıtlıydım, arada iş de çıkıyordu… ama mesleğim cinsellikti. Büyük paralar kazanıyordum. Bir keresinde eve -tıpkı soygun filmlerindeki gibi- bir kabin çantası (uçağa el bagajı olarak alınabilen, bavuldan küçük, büyük çanta) dolu para ile bile gelmiştim. Babam da, üvey annem de bir şekilde "elim ekmek tuttuğu için" mutlulardı. Hayatımdaki demir kapılar ardına kadar açılmıştı.

(O günlerde yaşadıklarımı DANSÇI adlı kitabımda anlatıyorum.)

Oysa o beni unutmamıştı. 9-10 ay kadar sonra, apansız, habersiz, beklenmedik şekilde İstanbul'a geldi.

İsteksizce buluştum. Karşılaştığımız zaman ise isteksizliğim tavan yaptı; çünkü ürkütücü denecek kadar değişmişti. Benim yarattığım imajdan artık eser yoktu. Karşımda o devirlerde komünistlerin bıraktığı kalın bıyıklı, parkalı biri vardı. Tipler o kadar fazla saydaydı ki, yürürken ortalama her on adımda bir karşına bir tane çıkardı.

Yaklaştı bana, sanırım niyeti sarılmaktı, ben ise onu engellemek için elimi uzattım, el sıkıştık.

Önceden -tüm az konuşan haline rağmen- hiç yaşamadığımız o "sessizlikten doğan gerilim" aramıza ilk kez olarak demir perde gibi inmişti. Kırık topal, bölük pörçük şekilde konuşmayı zorla sürükledik. Sonra o da bitti. Buz gibi bir sessizlik çöktü ortaya.

Sonunda "Galiba artık görüşmek istemiyorsun" diye mırıldandı.

Ne desem? Hangi yalanın ardına saklansam?

"Yoksun ki" diye yanıt verdim, "bitmeyip ne olacak?"

Ve bombasını patlattı: "Dönmeyi düşünüyorum, ondan geldim... konuşmak için."

İşte o anda bende "şafak attı". Onu artık hiç istemiyordum! İlerde ilk eşim olacak Ayda ile flört ediyordum. Kadınlarca şımartılıyordum. Bu "devrim çocuğu", altın varaklı prensliğimi yıkmaya gelen bir düşman gibi göründü gözüme. Hükümranlığımı ondan korumam gerekti. Tıpkı babam gibi düşünmeye koyulduğumu fark bile etmemiştim.

Acımasızlaştım. Uzatmak anlamsızdı. Bir an önce öğrenmeliydi. Başımı öne eğerek mırıldandım:
- Bence dönme.

Yüzümde pis bir gerginlik olduğunu hissediyordum. O itici ifadeyi anlatmak için aklıma gelen sözcük "katılmış"tır; kasılmış bile değil, katılmış. Aşırı isteksizliğin verdiği bir "kalıp surat". "Ekşi surat" bile bu ifade yanında hayat ve mana dolu kalır.

Hiç ses çıkartmadı. Sonunda merakla ona baktım: Yüzü yine ifadesizdi. Uzaklara bakıyordu. Ama ne kadar da sıradandı! Ben bu yüze mi aşık olmuştum? Üstelik üzerinden soğan gibi, sokak gibi, adi bir koku yayılıyor gibi geldi.

Bir anda gözlerini bana çevirdi. Bakışları -tam da şu beylik sözdeki gibi- "Alev-alev yanıyordu".

Korktum. Onun polis olması beni her zaman tedirgin etmişti zaten, ondan ve arkadaşlarından hiçbir olumsuzluk görmesem de. Gitmeliydim buradan bir an önce.

Oysa benim davranmama gerek kalmadan sırtını döndü, hiçbir şey söylemeden eskiden gözümü alamadığım salınımlı yürüyüşü ile ilerleyip uzaklaştı.

Hayır, kaybetmiş ve yıkılmış bir adam gibi değildi; sakince ve güvenle yürüyordu.

Bir çeşit ferahlama ile eve döndüm. Vakit yitirmeden gece için traş olup duş almak için banyoya ilerledim. Aklımdaki son düşünce oydu; ne de olsa bu gece Emlak caddesi Bakır Palas'ta önemli bir partiye katılacaktım. Orada iki müşterim hanım da olacaktı… Ne eğlence! Herkes peşimde… Hayat buydu. İlerdeki yıllarda ise apartman temizlik işlerinde çalışıp çöp toplayacağımı, açılıktan evdeki demir parçalarını biriktirip satmak için pencerede eskici bekleyeceğimi ve bir kez çöpten yiyeceğimi tahmin bile edemezdim.

Benim hatam marjinallik değil, pervasızlıktı, saygısızlıktı. Yanlış anlaşılmak asla istemem; kendi olan -ya da diyorlar ya- "kendi ile barışık olan" kaçınılmaz şekilde marjinaldir; çünkü aslında parmak izi kadar farklı karakter vardır. Çizgi dışı (yani kendin) olmak yanlış bir şey değil, özgürlüğün kapısıdır. Ancak farklılık, diğerlerine saygı ile, makrokozmosun -hiç birimizin hoşuna gitmeyen- kurallarına uyum ile, kendimiz olma ayrıcalığının bedeli olarak kendimizden vererek, yani istemediğimiz şeyleri yaparak, genele olabildiğince uyumla (aşırı sivriliklerimizi bir ölçüde törpüleyerek) şahane şekilde yaşanabilir. Diğerlerinin tepkilerini anlayışlı şekilde karşılamanın yaratabileceği bir ölçüde zorlanma, herkesin pek beğendiği ama içimizdeki gerçek "ben"in hiç beğenmediği, bu yüzden öfke dolu olduğu ruh halinin yaratacağı acıdan misli ile önemsizdir. Her şeyin -hedefin değeri ile fiyatı artan- bir bedeli vardır makroda. Kendin olmanın bedeli, cesurca, gözü pekçe, yılmadan bir yandan kendini ortaya koymak; ama diğer yandan alınacak tepkileri öfkesizce, saygı ile, anlayışla (mükemmel kazanımlar için sempati içinde) karşılamaktır.

Doğru davranışlar ve sabır varsa her şey yoluna girer, farklılıklar giderek benimsenir. Çoğunluktan olanın tepki vermesinin nedeni, farklı olanın, kurulu düzene zarar vereceği, yani kişinin rahatını elinden alacağı kaygısıdır. Böyle bir tehlike olmadığını gören (ki, bu tavır ancak farklı olanda öfke değil, anlayış ve bilgi varsa sergilenebilir) ekseriyet bir süre içinde korkusunu yener… aşama-aşama yenilkleri hazmeder, yani bu yeniliğe gerçekliğinde bir yer açar. Hayat, kendini kabul ettirme savaşıyla değil; azınlık olduğunun bilincini taşıdığını ve genele saygı duyduğunu "ihsas ettirerek"; onların arasında kendi için de bir yer rica etme tutumu ile kolayca akar.

Bana öğretilmeyen ise "sadece bastıran alır, güç budur; güçlü değilsen acı çekersin" teranesinin sadece ahmakça değil, hem de çok-çok tehlikeli olduğuydu. Cıvan, 1998den başlayarak girdiğim anaerkil doğrular ile adım-adım elde ettiğim (ki, hala alacağım uzun bir yol var) karakteerime -ait olduğu o riskli ortamda bile- çoktan sahipti. İşte o yüzdendi şoku kolayca atlatması ve benden uzaklaşırken parktaki gibi çökmüş ve acı çeken bir psikolojide olmaması. O "düşmemişti"… sadece eski hayatına -biraz da mecburen, anlayışla- bir kez daha uyum göstermişti. İstanbul'a dönebilse, ilişkimiz sürse, eskisinden daha gösterişli olabileceğini artık bilmekteyim. Benim derdim ise karakter değil, görüntü idi. Kısaca; o benden yıllar öncesinden, adını bile bilmeden, belki duymadan, anaerkildi.

Ama birkaç gün sonra telefon yine çaldı. Arayan yine Cıvan'dı.

Ama bu kez yanımda -ilerde hanımım olacak kadın- Ayda vardı.

Sesini duyar duymaz panik halinde "Yanlış numara" deyip kapattım.

Ama o bir daha aradı… bir daha… bir daha...

Tıpkı eskisi gibi!